Ultrasound Fibro Scan + QUS
(Quantitative ultrasound for liver steatosis and fibrosis)
ปัจจุบันนี้อุบัติการณ์ของภาวะไขมันพอกตับที่ สัมพันธ์กับภาวะเมทาโบลิซึมทำงานผิดปกติ (Metabolic dysfunction-associated steatotic liver disease, MASLD) นั้นเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งภาวะไขมันพอกตับหากทิ้งไว้เป็นเวลานานอาจจะนำไปสู่ภาวะตับอักเสบ(Steatohepatitis) หรือตับแข็ง (Cirrhosis) ได้ ดังนั้นการตรวจพบผังผืดในตับรวมถึงไขมันพอกตับในระยะต้นมีส่วนช่วยป้องกันภาวะตับอักเสบได้
การตรวจนี้เหมาะกับผู้ที่มีภาวะบางอย่างที่อาจสัมพันธ์กับ ภาวะเมทาโบลิซึ่มทำงานผิดปกติ และภาวะผิดปกติของเนื้อเยื่อตับ เช่น
1.โรคอ้วน
2.เบาหวานชนิดที่ 2 รวมถึงภาวะดื้อต่ออินซูลิน
3.ไขมันในเลือดสูง
4.ผู้ป่วยไวรัสตับอักเสบเรื้อรัง
5.ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์มากเป็นประจำหรือเป็นโรคตับจากแอลกอฮอล์
6.ตามการพิจารณาของแพทย์
ทางเลือกในการตรวจได้แก่
1.Transient elastography
2.Quantitative ultrasound for liver steatosis and fibrosis
3. MRI elastography
ข้อดีของการตรวจ quantitative ultrasound for liver steatosis and fibrosis คือ สามารถประเมินได้ทั้งภาวะผังผืดในตับและไขมันเกาะตับในการตรวจเดียวกัน (เมื่อเทียบกับ transient elastography, fibroscan ซึ่งจะตรวจเฉพาะภาวะผังผืดในตับเพียงอย่างเดียว) รวมถึงใช้เวลาในการตรวจสั้น (เมื่อเทียบกับการตรวจ MRI elastography) ไม่มีการใช้รังสี ไม่มีแผลและไม่เจ็บปวดเพราะเป็นการตรวจที่ไม่รุกล้ำ (เมื่อเทียบกับการเจาะเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อตับ)
การเตรียมตัวก่อนการตรวจ คืองดน้ำและอาหาร 4-6 ชั่วโมงก่อนการตรวจ
หลักการ quantitative ultrasound for liver steatosis and fibrosis จะใช้คุณสมบัติการดูดกลืนคลื่นเสียง การกระเจิงของคลื่นเสียง และความเร็วของคลื่นเสียงในการเคลื่อนผ่านเนื้อเยื่อตับ และเอาข้อมูลที่ได้มาคำนวณหา ปริมาณของผังผืดและไขมันที่อยู่ปะปนกับเนื้อเยื่อตับด้วยโปรแกรมเฉพาะ
การแปลผล
- ภาวะไขมันพอกตับจะรายงานเป็น % fat fraction และแบ่งระยะความรุนแรงออกเป็น
- S0, ปกติ %FF<5%
- S1, Mild %FF>=5%
- S2, moderate e %FF>=15%
- S3, Severe %FF>=25%
- ภาวะผังผืดเกาะตับจะรายงานเป็น kPa
- F0-F1, No/mild fibrosis <6.82
- F2, Significant fibrosis 6.82-8.63
- F3, Severe fibrosis 8.63-9.65
- F4, Cirrhosis >9.65
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม และนัดหมายได้ที่แผนกรังสีวินิจฉัย โรงพยาบาลกรุงเทพขอนแก่น
โทร. 043-042830
นพ.ไทวัจน์ ทัศนาวิวัฒน์
ชำนาญพิเศษ: รังสีวิทยาวินิจฉัย (Diagnostic Radiology)
เฉพาะทาง: ภาพวินิจฉัยชั้นสูง (Advanced Diagnostic Body Imaging)