การผ่าตัดทางนรีเวชเป็นการผ่าตัดที่ลุกล้ำน้อย (Minimally Invasive Surgery) โดยหลังจากที่ผู้ป่วยได้รับการดมยาสลบแล้ว แพทย์ผู้เชียวชาญจะทำการผ่าตัดโดยการเปิดแผลขนาดเล็ก 1-4 แผล แผลละ 0.5-1 ซม. ขึ้นอยู่กับชนิดของการผ่าตัด หลังจากนั้นจะใช้กล้องและเครื่องมือเข้าไปผ่าตัดอวัยวะในช่องท้องเช่น มดลูก รังไข่ ท่อนำไข่ โดยภาพจะปรากฏบนหน้าจอทีวี เนื่องจากภาพที่เห็นจากการผ่าตัดผ่านกล้องเป็นภาพขยาย ทำให้การผ่าตัดผ่านกล้องเป็นการผ่าตัดที่แม่นยำและมีความปลอดภัยสูง และในปัจจุบันมีเทคโนโลยีผ่าตัดผ่านกล้อง 3 มิติทำให้มีความแม่นยำสูงขึ้น

การผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวชมี 2 ประเภท

1. การผ่าตัดผ่านกล้องทางหน้าท้อง (Laparoscopic Surgery) คือ การใช้กล้องส่องเข้าไปเพื่อตรวจวินิจฉัย และทำการผ่าตัดภายในช่องท้อง
2. การผ่าตัดผ่านกล้องในโพรงมดลูก (Hysteroscopic Surgery) คือ การใช้กล้องส่องเข้าไปเพื่อวินิจฉัยและทำการผ่าตัดความผิดปกติของโพรงมดลูกโดยผ่านทางช่องคลอดและปากมดลูก

เปรียบเทียบแผลจาก “การผ่าตัดผ่านกล้อง” และ “การผ่าตัดเปิดทางหน้าท้องทั่วไป”

แผลของการผ่าตัดเปิดทางหน้าท้องทั่วไป ขนาดประมาณ 8-10 ซม. ในขณะที่แผลจากการผ่าตัดผ่านกล้องจะมีขนาดเล็ก 0.5-1 ซม. 1-4 แผล เท่านั้น เมื่อเปรียบเทียบการผ่าตัดทั้ง 2 แบบนี้ การผ่าตัดผ่านกล้องจึงมีข้อดีกว่าดังนี้

1. แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก รอยแผลจากการผ่าตัดจึงเล็กตามไปด้วย
2. ความเจ็บปวดหลังการผ่าตัดน้อยกว่าการผ่าตัดเปิดทางหน้าท้องทั่วไป
3. สามารถขยับตัว ลุกนั่ง หรือเดินหลังวันผ่าตัดได้ค่อนข้างเร็ว ระยะเวลานอน โรงพยาบาลสั้นกว่า
4. ใช้ระยะเวลาในการพักฟื้นหลังการผ่าตัดค่อนข้างน้อย สามารถกลับไปมีชีวิติประจำวันได้เร็วขึ้น
5. การเกิดพังผืดหลังการผ่าตัดได้น้อยกว่า การเจ็บแผลเรื้อรังจากการผ่าตัดน้อยกว่า

สรุปคือ ผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช “แผลเล็กกว่า ฟื้นตัวเร็วกว่า กลับบ้านและกลับไปทำงานได้เร็วกว่า”

โดยทั่วไปประมาณร้อยละ 80 ของคนไข้ที่ต้องผ่าตัดทางนรีเวชสามารถใช้การผ่าตัดแผลเล็กผ่านกล้องได้ ปัจจุบันศูนย์ผ่าตัดผ่านกล้อง รพ.กรุงเทพขอนแก่น ได้นำเทคโนโลยีการผ่าตัดแบบแผลเล็กสมัยใหม่ Advanced 3D Laparoscopic Surgery หรือเทคโนโลยีผ่าตัดผ่านกล้อง 3 มิติ ซึ่งช่วยเพิ่มความแม่นยำให้แพทย์เห็นรายละเอียดเชิงลึกได้ชัดเจน สามารถกะระยะได้ตรงจุด เสมือนเข้าไปผ่าตัดอยู่ในท้องของคนไข้ ช่วยให้การผ่าตัดมีความปลอดภัย และรวดเร็ว แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก ลดการบาดเจ็บ ที่สำคัญช่วยให้คนไข้ โดยเฉพาะ ผู้ป่วยวัยทอง สามารถฟื้นตัวได้เร็ว และหมดปัญหาแผลที่หน้าท้องยาวไม่สวยงาม และการผ่าตัดผ่านกล้องนรีเวช 3D Hi-Definition ที่มีประสิทธิภาพสูงให้ภาพคมชัดมากขึ้น โอกาสในการติดเชื้อและเสียเลือดน้อยกว่า

นอกจากนี้ศูนย์ผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช รพ.กรุงเทพขอนแก่น ได้นำเทคโนโลยี การผ่าตัดผ่านกล้องซ่อนแผล (SILS) โดยผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดจะมี “แผลการผ่าตัดแผลเดียวที่สะดือ” และ การผ่าตัดผ่านกล้องแบบไร้แผล โดยผู้ป่วยจะไม่มีแผลที่หน้าท้อง (NOTES) ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วยเจ็บปวดจากการผ่าตัดน้อยและฟื้นตัวได้รวดเร็ว

โรคทางนรีเวชที่สามารถผ่าตัดผ่านกล้องทางหน้าท้องได้ (Laparoscopic Surgery)

• เนื้องอกมดลูก
• เนื้องอกที่รังไข่ หรือถุงน้ำ (ซีสต์) ที่รังไข่
• เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ หรือมีถุงน้ำที่เรียกว่า “ช็อคโกแลตซีสต์”
• ภาวะปวดท้องน้อยเรื้อรัง
• ภาวะมีบุตรยาก
• ภาวะท้องนอกมดลูกที่สัญญาณชีพอยู่ในเกณฑ์ปกติ
• ไข่ไม่ตกเรื้อรัง
• ต้องการทำหมันแห้ง
• โรคทางนรีเวชที่สามารถผ่าตัดผ่านกล้องในโพรงมดลูกได้ (Hysteroscopic Surgery)
• ติ่งเนื้อ เนื้องอกโพรงมดลูก เลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูก พังผืดในโพรงมดลูก ภาวะมีบุตรยาก เป็นต้น

“การผ่าตัด ผ่านกล้องแผลเล็ก รักษาได้แทบทุกโรคแต่ไม่ใช่กับคนไข้ทุกกรณี ขึ้นอยู่กับข้อบ่งชี้และข้อจำกัดของการผ่าตัดแต่ละวิธี จึงจำเป็นต้องให้แพทย์ตรวจประเมินเป็นรายไป โดยแพทย์จะแนะนำให้คำปรึกษาเกี่ยวกับวิธีการรักษาในแต่ละวิธีให้ผู้ป่วยได้รับทราบและมีความเข้าใจถึงข้อมูล ก่อนตัดสินใจผ่าตัด ไม่ว่าจะผ่าตัดที่อวัยวะในระบบใด คนไข้ต้องมีสุขภาพดี ไม่มีข้อบ่งห้ามสำหรับการผ่าตัด เช่น โรคทางระบบทางเดินหายใจ โรคหัวใจ หรืออยู่ในภาวะช็อก เป็นต้น ซึ่งการรักษาในแต่ละโรคนั้น ขึ้นกับ อายุ อาการของผู้ป่วย ความรุนแรงของโรค และความต้องการในการมีบุตร