บล็อกหลัง คืออะไร 

การบล็อกหลัง (Spinal anesthesia) เป็นการใช้เข็มขนาดเล็กแทงที่บริเวณหลังส่วนล่างเพื่อฉีดยาชาเข้าช่องไขสันหลัง ทำให้เกิดอาการชาบริเวณช่วงล่างของร่างกาย 

 

เหมาะกับการผ่าตัดใดบ้าง 

• การผ่าตัดบริเวณส่วนล่างของร่างกาย เช่น ข้อสะโพก ข้อเข่า ขา เท้า 

• การผ่าตัดช่องท้องส่วนล่าง เช่น ผ่าคลอด มดลูก รังไข่ ไส้ติ่ง ไส้เลื่อน ทวารหนัก 

 

ขั้นตอนการบล็อกหลัง 

1. ผู้ป่วยงดน้ำและอาหารอย่างน้อย 8 ชั่วโมง 

2. เปิดหลอดเลือดดำเพื่อให้สารน้ำ 

3. ติดอุปกรณ์วัดความดันโลหิต ชีพจร ความอิ่มตัวของออกซิเสนในเลือด คลื่นหัวใจ และการหายใจ 

4. จัดท่าผู้ป่วยให้นอนตะแคงงอตัว หรือนั่งก้มตัวห้อยขา 

5. วิสัญญีแพทย์ทำความสะอาดผิวหนังบริเวณหลังส่วนล่างด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ จากนั้นแทงเข็มฉีดยาชาเข้าไปถึงช่องไขสันหลัง ในระหว่างนี้ให้ผู้ป่วยอยู่นิ่งให้มากที่สุด 

6. วิสัญญีแพทย์ทดสอบระดับการชา เพื่อให้แน่ใจว่าสามารถผ่าตัดได้โดยไม่เจ็บ 

 

ผลข้างเคียงของการบล็อกหลัง 

• ขยับขาไม่ได้ประมาณ 2-4 ชั่วโมง 

• ความดันโลหิตลดลง ซึ่งมีการเฝ้าระวังตลอดการผ่าตัด 

• อาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน สั่น หรือคันตามตัว 

• ปัสสาวะไม่ออกในช่วง 12 ชั่วโมงแรก สามารถแก้ไขด้วยการสวนปัสสาวะออก 

• ปวดศีรษะ มักเกิดขึ้นภายใน 1-3วันแรก โดยปวดแบบตื้อๆหรือตุ๊บๆบริเวณหน้าผากและท้ายทอย จะปวดมากขึ้นเมื่อนั่งหรือยืน ดีขึ้นเมื่อนอนราบ 

 

ความรู้สึกขณะบล็อกหลังเป็นอย่างไร 

• เจ็บเล็กน้อยเหมือนโดนเข็มแทง ซึ่งเข็มที่ใช้นั้นมีขนาดเล็กมาก (เล็กกว่าเข็มที่ใช้เปิดเส้นให้น้ำเกลือ) 

 

การบล็อกหลังทำให้เกิดอาการปวดหลังในระยะยาวหรือไม่ 

• ไม่ใช่  บางรายอาจมีอาการปวดหลังจากการถูกเข็มแทงได้ 2-3 วัน และจะหายได้เอง หากมีอาการปวดหลังเรื้อรัง ควรหาสาเหตุอื่นเพิ่มเติม 

 

การบล็อกหลังมีข้อดีคือ ช่วยระงับปวดในระหว่างและหลังผ่าตัด แต่มีผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้  ดังนั้นหากผู้ป่วยมีอาการผิดปกติใดๆ หลังการบล็อกหลัง ควรแจ้งให้พยาบาลหรือแพทย์ทราบทันที เพื่อหาสาเหตุและให้การรักษาอย่างเหมาะสม 

 

พญ. จิราวดี สีหานู
ชำนาญพิเศษ: วิสัญญีวิทยา (Anesthesiology)
เฉพาะทาง: วิสัญญีวิทยาสำหรับการผ่าตัดหัวใจ หลอดเลือดใหญ่ และทรวงอก ( Cardiovascular and Thoracic Anesthesia )