ผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช (แผลเล็ก เจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว กลับบ้านไว)
คลินิกผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช โรงพยาบาลกรุงเทพขอนแก่น
(Gynecologic Endoscopy)
การผ่าตัดทางนรีเวชเป็นการผ่าตัดที่ลุกล้ำน้อย (Minimally Invasive Surgery) โดยหลังจากที่ผู้ป่วยได้รับการดมยาสลบแล้ว แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะทำการผ่าตัดโดยการเปิดแผลขนาดเล็กที่หน้าท้อง 1-4 แผล (แผลละ 0.5-1 ซม.) ขึ้นอยู่กับชนิดของการผ่าตัด
หลังจากนั้นจะใช้กล้องและเครื่องมือขนาดเล็กเข้าไป เพื่อส่องวินิจฉัยและผ่าตัดอวัยวะในช่องท้อง เช่น มดลูก รังไข่ หรือท่อนำไข่ โดยภาพจะปรากฏบนหน้าจอทีวี เนื่องจากภาพที่เห็นจากการผ่าตัดผ่านกล้องเป็นภาพขยาย ทำให้การผ่าตัดผ่านกล้องมีความแม่นยำและปลอดภัยสูง
ในปัจจุบันมีเทคโนโลยีผ่าตัดผ่านกล้องแบบ 3 มิติ ซึ่งช่วยเพิ่มความแม่นยำมากขึ้น
ปัจจุบันการผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวชมี 3 ประเภทหลัก
1.การผ่าตัดผ่านกล้องทางหน้าท้อง (Laparoscopic Surgery)
คือ การผ่าตัดเปิดแผลขนาดเล็กที่หน้าท้อง 1-4 แผล ขนาดแผลละ 0.5-1 ซม.ที่หน้าท้อง จากนั้นใช้กล้องและเครื่องมือผ่าตัดขนาดเล็ก ส่องเข้าไปเพื่อตรวจวินิจฉัยและทำการผ่าตัดภายในช่องท้อง (แทนการผ่าตัดเปิดทางหน้าท้องแบบเดิมซึ่งจะมีขนาดความยาว 8-10 ซม) เพื่อรักษาพยาธิสภาพที่ มดลูก ถุงน้ำรังไข่ ท่อนำไข่ เป็นตัน
2.การผ่าตัดผ่านกล้องในโพรงมดลูก (Hysteroscopic Surgery)
คือ การใช้กล้องส่องเข้าไปเพื่อตรวจวินิจฉัยและทำการผ่าตัดรักษา ความผิดปกติของโพรงมดลูก โดยผ่านทางช่องคลอดและปากมดลูก ส่วนมากใช้ในกรณีผู้ป่วยที่มี เลือดออกทางช่องคลอด ภาวะมีบุตรยาก วินิจฉัยและรักษา เยื่อบุโพรงมดลูก ติ่งเนื้อในโพรงมดลูก เนื้องอกในโพรงมดลูก เป็นต้น เนื่องจากไม่มีแผลที่หน้าท้อง ทำให้เจ็บแผลน้อย ฟื้นตัวเร็ว กลับบ้านได้ไว
3.การผ่าตัดผ่านกล้องแบบไร้แผลที่หน้าท้อง (NOTES : Natural Orifice Transluminal Endoscopic Surgery)
คือ การผ่าตัดผ่านช่องทางธรรมชาติ ซึ่งเป็นการผ่าตัด เปิดแผลผ่านทางช่องคลอด แทนการเปิดแผลผ่านทางหน้าท้อง (โดยแผลจะซ่อนอยู่ส่วนในที่ลึกสุดในช่องคลอด ซึ่งต่อกับช่องท้อง มองไม่เห็นแผลจากภายนอก) หลังจากนั้นใช้กล้องและเครื่องมือผ่าตัดขนาดเล็ก ส่องเข้าไปเพื่อทำการผ่าตัดรักษาภายในช่องท้อง ส่วนมากใช้ในการผ่าตัดมดลูกที่มีพยาธิสภาพเช่น เนื้องอกมดลูกที่ขนาดไม่ใหญ่มาก เนื่องจากไม่มีแผลที่หน้าท้อง ทำให้เจ็บแผลน้อย และ ฟื้นตัวเร็ว การผ่าตัดวิธีนี้ มีข้อจำกัดของการผ่าตัด ทำได้เฉพาะในผู้ป่วยบางกลุ่ม ต้องได้รับการประเมินโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญก่อนการผ่าตัด
ผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช "แผลเล็ก เจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว กลับบ้านไว"
เปรียบเทียบแผลจาก
"การผ่าตัดผ่านกล้อง" และ "การผ่าตัดเปิดทางหน้าท้องทั่วไป"
แผลจาก การผ่าตัดเปิดทางหน้าท้องทั่วไป มีขนาดประมาณ 8-10 ซม. ในขณะที่แผลจาก การผ่าตัดผ่านกล้อง มีขนาดเล็กเพียง 0.5-1 ซม. และมีเพียง 1-4 แผล เท่านั้น
เมื่อเปรียบเทียบการผ่าตัดทั้ง 2 แบบนี้ การผ่าตัดผ่านกล้อง มีข้อดีดังนี้:
1.แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก รอยแผลจากการผ่าตัดจึงเล็กลง และลดความกังวลเรื่องแผลเป็น
2.ความเจ็บปวดหลังการผ่าตัดน้อยกว่า การผ่าตัดผ่านกล้องก่อให้เกิดความเจ็บปวดน้อยกว่าการผ่าตัดเปิดทางหน้าท้องทั่วไป
3.การฟื้นตัวเร็วขึ้น สามารถขยับตัว ลุกนั่ง หรือเดินได้เร็วกว่า ระยะเวลานอนพักในโรงพยาบาลจึงสั้นลง
4.ระยะเวลาพักฟื้นสั้น ลุกเดินได้ตั้งแต่วันแรก ของการผ่าตัด ผู้ป่วยสามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้เร็วขึ้น
5.ลดความเสี่ยงการเกิดพังผืด การผ่าตัดผ่านกล้องมีโอกาสเกิดพังผืดหลังการผ่าตัดน้อยกว่า รวมถึงลดการเจ็บแผลเรื้อรังหลังการผ่าตัด
6.ลดความเสี่ยงติดเชื้อที่แผลผ่าตัดเนื่องจากแผลเล็กกว่า
7.เป็นทางเลือกสำหรับผู้ป่วยที่มีน้ำหนักมาก ผนังหน้าท้องหนา เป็นต้น
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
คลินิกผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช
แผนกสูติ-นรีเวช โรงพยาบาลกรุงเทพขอนแก่น
โทร. 0 43-042788
สรุปคือ ผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช "แผลเล็กกว่า พื้นตัวเร็วกว่า กลับบ้านและกลับไปทำงานได้เร็วกว่า"
โดยทั่วไปประมาณร้อยละ 80 ของคนไข้ที่ต้องผ่าตัดทางนรีเวชสามารถใช้การผ่าตัดแผลเล็กผ่านกล้องได้ ปัจจุบันโรงพยาบาลกรุงเทพขอนแก่น ได้นำเทคโนโลยีการผ่าตัดแบบแผลเล็กสมัยใหม่ Advanced 3D Laparoscopic Surgery หรือเทคโนโลยีการผ่าตัดด้วยกล้อง 3D ซึ่งช่วยเพิ่มความแม่นยำให้แพทย์เห็นรายละเอียดเชิงลึกได้ชัดเจน สามารถกำหนดระยะได้ตรงจุด เสมือนเข้าไปผ่าตัดในท้องของคนไข้ ช่วยให้การผ่าตัดมีความปลอดภัยและรวดเร็ว แผลจากการผ่าตัดมีขนาดเล็ก ลดการบาดเจ็บ ที่สำคัญช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวได้เร็ว และแผลที่หน้าท้องไม่ยาวจนไม่สวยงาม
นอกจากนี้การผ่าตัดผ่านกล้องนรีเวช 3D High Definition ที่มีประสิทธิภาพสูง จะให้ภาพคมชัดมากขึ้น ลดโอกาสการติดเชื้อและเสียเลือดน้อยกว่า
โรงพยาบาลกรุงเทพขอนแก่น ได้มีการนำเทคโนโลยีการผ่าตัดผ่านกล้องซ่อนแผลที่สะดือ 1จุด (SILS: Single Incision Laparoscopic Surgery) โดยผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดจะมีแผลจากการผ่าตัดแผลเดียวที่สะดวกและน้อยที่สุด และการผ่าตัดผ่านกล้องแบบไร้แผลที่หน้าท้อง (NOTES: Natural Orifice Transluminal Endoscopic Surgery) ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วยเจ็บปวดจากการผ่าตัดน้อยและฟื้นตัวได้อย่างรวดเร็ว
โรคทางนรีเวชที่สามารถผ่าตัดผ่านกล้องทางหน้าท้องได้ (Laparoscopic Surgery)
ㆍ เนื้องอกมดลูก
ㆍ เนื้องอกที่รังไข่ หรือถุงน้ำ (ซีสต์) ที่รังไข่
ㆍ เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ หรือมีถุงน้ำที่เรียกว่า "ช็อคโกแลตซีสต์"
ㆍ ภาวะปวดท้องน้อยเรื้อรัง
ㆍ ภาวะมีบุตรยาก
ㆍ ภาวะท้องนอกมดลูกที่สัญญาณชีพอยู่ในเกณฑ์ปกติ
ㆍ ไข่ไม่ตกเรื้อรัง
ㆍ ต้องการทำหมันถาวร
ㆍ มะเร็งนรีเวชบางชนิด
โรคทางนรีเวชที่สามารถผ่าตัดผ่านกล้องในโพรงมดลูกได้ (Hysteroscopic Surgery)
ㆍ ติ่งเนื้อ เนื้องอกโพรงมดลูก เลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูก พังผืดในโพรงมดลูก และภาวะมีบุตรยาก เป็นต้น
โรคทางนรีเวช ที่สามารถ ผ่าตัดผ่านกล้องแบบไร้แผลที่หน้าท้อง (NOTES : Natural Orifice Transluminal Endoscopic Surgery)
ㆍ เนื้องอกมดลูก โดยผู้ป่วยมีข้อบ่งชี้ในการตัดมดลูกออก เป็นต้น เนื่องจากการ ผ่าตัดวิธีนี้มีข้อจำกัดของการผ่าตัดทำได้เฉพาะในผู้ป่วยบางกลุ่ม ต้องได้รับการประเมินโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญก่อนเสมอ
เปรียบเทียบแผลจากการผ่าตัดทางนรีเวช
การผ่าตัดผ่านกล้องแผลเล็กสามารถรักษาได้แทบทุกโรค แต่ไม่ใช่ในทุกกรณี ขึ้นอยู่กับข้อบ่งชี้และข้อจำกัดของการผ่าตัดแต่ละวิธี จึงจำเป็นต้องให้แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ตรวจประเมินเป็นรายบุคคล ในแต่ละกรณี เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับข้อมูลที่ชัดเจนและมีความมั่นใจ ก่อนตัดสินใจผ่าตัด
ไม่ว่าจะเป็นการผ่าตัดในระบบใด ผู้ป่วยต้องมีการคัดกรองก่อนการผ่าตัด เช่น การประเมินทางระบบทางเดินหายใจ โรคหัวใจ หรือการตั้งครรภ์ เป็นต้น การรักษาในแต่ละโรคขึ้นอยู่กับอายุ อาการของผู้ป่วย ความรุนแรงของโรค และความต้องการในการมีบุตร
กรณีผู้ป่วยที่มีความซับซ้อนของโรค จะมีการร่วมประเมินและวางแผนการรักษาโดยทีมแพทย์สหสาขา ทีมแพทย์สหสาขาจะให้คำแนะนำเกี่ยวกับวิธีการรักษา การตรวจร่างกาย รวมถึงการส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ การตรวจเอกเรย์คอมพิวเตอร์(ในบางกรณี) เพื่อประเมินและเพื่อการวินิจฉัยอย่างละเอียด ก่อนการผ่าตัด
การตัดสินใจในการผ่าตัด มีความเสี่ยงที่อาจจะไม่ได้ผลตามที่คาดหวัง หรืออาจเกิดอันตรายหรือผลข้างเคียงกับผู้ใช้บริการได้
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม และนัดหมายได้ที่ แผนกสุขภาพสตรี โรงพยาบาลกรุงเทพขอนแก่น
โทร. 043-042787
นพ.สิทธิพงศ์ ถวิลการ
ชำนาญพิเศษ: สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา (Obstetrics and Gynecology)
เฉพาะทาง: การผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช (Gynecologic Endoscopy)